Ignacy Chomiński (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego)

„Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973:

CHOMIŃSKI Ignacy (31 VII 1819 Zamość - 1 XII 1846 Siedlce), aktor, reżyser
Był synem Franciszka Ch., magazyniera wojskowego i Delfiny ze Świerzawskich, bratem => Michała Ch. Od 1829 wychowywał się u ojca T.A. Chełchowskiego (który był ojczymem Ch.) w Warszawie i przygotowywał się do wstąpienia do szkoły kadetów. W 1830 uciekł z domu i przyłączył się do wojsk pol. opuszczających Warszawę; pozostawiony w Koninie, chodził tam do szkoły i terminował u lakiernika. W 1833 T.A. Chełchowski sprowadził go do Płocka i odtąd aż do 1840 Ch. wędrował z jego zespołem, początkowo wykonując w t. ojczyma rozmaite czynności pomocnicze (kontrolował bilety, przepisywał role). Debiutował 24 II 1835 w Płocku w roli Józefa („Szkoła obmowy") i odtąd występował coraz częściej, m.in. w 1836 w Lublinie, a po 1837, gdy J. Komorowski opuścił zespół przenosząc się do Warszawy, Chełchowski zaczął mu powierzać role „kochanków"; wywiązywał się z nich tak dobrze, że w 1838 był już pierwszym amantem zespołu. Od 1840 Ch. występował stale w t. krak., najpierw za dyr. Chełchowskiego, a potem H. Meciszewskiego. Tutaj także od 1841 reżyserował. Z zespołem t. krak. występował m.in. w Kaliszu (1841), Poznaniu (1842, 1845). Grał nadal przede wszystkim role amantów i bohaterów w dramatach i komediach. Wysoki, zgrabny, swobodnie i zręcznie poruszający się, miał piękne rysy twarzy łatwo wyrażającej zmienne uczucia, duże oczy, głos giętki i dźwięczny; „miał wygląd wprost zjawiskowy - pisał W. Rapacki - obdarzony piękną postacią, szlachetnym obliczem, wyrazistym wzrokiem, pięknym głosem i dystynkcją, był ideałem kochanka”. Jak wspominał K. Estreicher, grał swych amantów z „ogniem, uczuciem i namiętnością przechodzącą poza granicę udania”. Może dlatego podczas gościnnych występów w Warszawie (od 13 VIII do września 1842), gdzie grał m.in. Nieznajomego („Rita Hiszpanka") i Filipa („Fałszywy wielki ton"), wytknięto mu przesadę, nienaturalność, zniewieściałość i „pieszczotliwość”. 20 i 23 IX 1844 występował gościnnie we Lwowie i podobał się szczególnie w roli Jaromira („Matka rodu Dobratyńskich"); chwalono tu jego piękną, wyraźną deklamację oraz wyrazistą mimikę, ale zganiono nadużywanie głosu. W 1845, gdy występował w Poznaniu, m.in. w roli Dymitra („Dymitr i Maria"), oceniono jego grę jako „zalotnie elegancką, modną, misternie wymuszoną - dlatego deklamacja przemagała nad zapałem natchnienia”. Recenzje warsz., lwow. i pozn. świadczą, że talent Ch. we wczesnym okresie rozwoju nie zdołał jeszcze przełamać panującej wówczas powszechnie konwencji i maniery kokietowania publiczności.
Mimo że zasłynął jako „kochanek” sceny krak., największe sukcesy odnosił jednak (wg zgodnej opinii krytyki) w rolach charakterystycznych i komicznych, m.in. jako Carpentier („Dlaczego") czy Girard („Dawne grzechy"). Z ważniejszych ról Ch. należy wymienić również: Sieciecha („Syn marnotrawny"), Almavivę („Wesele Figara"), Bardosa („Krakowiacy i Górale"), Mashama („Szklanka wody"), Horacjusza-syna („Horacjusze"), Lionela („Dziewica Orleańska"), Karola Moora („Zbójcy"), Gennara („Lukrecja Borgia"), Ruy Blasa („Ruy Blas"), Keana („Kean"), Monaldeschiego („Monaldeschi"); w komediach Fredry: Zdzisława („Cudzoziemczyzna"), Birbanckiego („Dożywocie"), Lubomira („Pan Geldhab"), Ludmira („Pan Jowialski"), Kapelana („Damy i huzary"). W 1846 (wraz z bratem Michałem) zawarł porozumienie z dyrekcją t. warsz. w sprawie przeniesienia się na scenę warszawską. W tymże roku uczestniczył w wypadkach rewolucji krak. i został uwięziony a jako poddany ros. wydany władzom carskim i przewieziony 26 III 1846 do warsz. Cytadeli. Po ośmiomiesięcznym śledztwie został skazany na zesłanie do Stawropola i dwanaście lat przymusowej służby wojskowej na Kaukazie. Podczas transportu próbował ucieczki w okolicach Siedlec. Schwytany przez eskortę i poraniony, zmarł obłąkany w wojskowym szpitalu w Siedlcach.

Ignacy Chomiński (ID: psb.2960.1)

Rodzice

Rodzeństwo, bratankowie lub siostrzeńcy/bratanice lub siostrzenice

Inne małżeństwa i dzieci matki: Delfina Świeżawska h. Kuszaba (Paprzyca), rodzeństwo, bratankowie lub siostrzeńcy/bratanice lub siostrzenice

Stryjowie lub wujowie oraz ciotki, i kuzynki

Najbliżsi sławni ludzie (wg kryterium PSB)

Uwagi

Thank you for using
my website Sejm-Wielki.pl