„Słownik biograficzny teatru polskiego 1900-1980”, t. II, PWN Warszawa 1994:
BELINA Anna, właśc. Izydora Wiesława Zofia Leonia Schiller de Schildenfeld, l°v. Leszczyńska, 2°v. Jackowska (15 V 1884 Zaleszczyki - 30 XII 1974 Kraków), aktorkaByła córką Leona Schillera de Schildenfelda, właściciela agencji handlowej, i Izydory z domu Pfau, siostrą Leona
Schillera (zob. t. 1), żoną najpierw Jerzego
Leszczyńskiego (zob. t. 1; ślub 28 VI 1905 w Krakowie), potem Tadeusza Jackowskiego (ślub w 1923), matką aktorki Ireny z
Leszczyńskich Fischerowej. W młodości grywała w przedstawieniach amat. organizowanych w domu rodzinnym przez brata i J.
Osterwę, z którym przyjaźniła się aż do jego śmierci. Po ukończeniu gimn., uczęszczała w Krakowie na Kursy Humanistyczne im. L. Baranieckiego. Po raz pierwszy wystąpiła publicznie jako Anna w „Warszawiance” (reż. L.
Bończy-Stępińskiego i H.
Barwińskiego) w lutym 1915 w Białej na Śląsku Cieszyńskim, w półamat. przedstawieniu dla Legionów Pol. w obecności J. Piłsudskiego i I. Daszyńskiego. Na scenie zaw. debiutowała (jako Iza Leszczyńska) 3 V 1915 w roli Zosi („Wesele") w T. im. Słowackiego w Krakowie. Grała na tej scenie do sierpnia 1915 Antoninę („Zięć pana Poirier") i Laurę („Walka motyli"). Widział ją w tych rolach L.
Śliwiński i zaangażował do T. Letniego w Warszawie. Wyjechała tam z J.
Leszczyńskim na pocz. 1916. W Warszawie używała pseud. Anna Belina (Belina - herb Leszczyńskich, Anna - imię pierwszej granej postaci). W warsz. T. Letnim wystąpiła 4 III 1916 jako Eliza („Fruwająca dziewica"). W zespole tego teatru występowała w 1916-20, także na scenach Marywilu i Bagateli oraz na występach gościnnych w Łodzi (czerwiec-lipiec 1916). W 1921-23 była w zespole T. Rozmaitości. Grała przeważnie w lekkich komediach, farsach i krotochwilach, m.in. Klarę („Panna sklepowa"), Klementynę („Jak się przypodobać mężowi"), Dianę („Niespodzianki rozwodowe"), a także Klaudynę („Grzegorz Dyndała"), Żanetę („Dzieje salonu") i Filę („Kobieta bez skazy"). Chwalono jej niepospolitą urodę i urok, „wdzięk, naturalność gry i świeżość uczucia"(A.Dobrowolski). Zwracano jednak uwagę na braki w technice aktorskiej i brak postępów, co powodowało, że była „bezlitośnie jednakowa” (J. Lechoń). W 1917-22 grała z powodzeniem w filmach, obok wybitnych aktorów, B.
Leszczyńskiego, J.
Węgrzyna, K.
Junoszy-Stępowskiego, m.in. w „Cudzie nad Wisłą” (reż. R.
Bolesławskiego); w „Chłopach” (1922) zagrała Hankę, z Boryną - M.
Frenklem. W 1923, po rozwodzie z
Leszczyńskim, poślubiła dyplomatę Tadeusza Jackowskiego; porzuciła wtedy scenę i film. Jej dom we Wronczynie w Wielkopolsce stanowił aż do wojny miejsce spotkań wybitnych postaci ze świata sztuki. „Była i powinna pozostać symbolem szczególnego rozkwitu polskiej kultury literackiej, artystycznej i towarzyskiej na początku XX wieku” („Życie Warszawy” 1975). Okupację niem. spędziła w Warszawie, mieszkała z bratem, L.
Schillerem. W 1955-58 za sprawą SPATiF-u miała etat aktorski w krak. T. im. Słowackiego, co było formą wsparcia po śmierci brata, który utrzymywał ją po wojnie. Na scenie, poważnie już chora, nie występowała.
Anna Izydora Wiesława «Belina» Schildenfeld-Schiller von Schildenfeld
(ID: psb.28422.10)
Zaloguj się
bohater Czy wiesz kto to jest
(1938)
,
bohater PSB
i Wiki
,
człowiek teatru
,
poseł na Sejm PRL
(1947-1952)
,
uczestnik Powstania Warszawskiego
(1944)
,
znani reżyserzy
1887-1954
