W stopniach ° wyrażona liczba ogniw w łańcuchu, w którym każda następna osoba jest dzieckiem, rodzicem lub małżonkiem poprzedniej; wersja pełna (przy opłaconym abonamenice) pokazuje wykres powiązania; w wersji darmowej kliknięcie prowadzi do strony o danej osobie.
- NOWIŃSKI Kajetan (1797-1857) aktor, dyrektor teatru 3°
- NOWIŃSKI Stanisław (1837-1911) dziennikarz, literat, działacz polonijny 6°
- KREMER Karol Roman (1812-1860) architekt 9°
- MIKUŁOWSKI POMORSKI Józef Karol (1868-1935) profesor chemii rolnej, minister MWRiOP 10°
- GRABOWSKI Ambroży (1782-1868) księgarz, historyk 10°
- KOPFF Wiktor Adam (1805-1889) prezydent Sądu Wyższego 10°
- KREMER Józef (1806-1875) profesor filozofii 11°
- KREMER Aleksander August (1813-1880) lekarz, przyrodnik 11°
- KOPFF Jan Wincenty (1763-1832) malarz 11°
- GRABOWSKI Lucjan Kazimierz (1871-1941) profesor astronomii 12°
- ESTREICHER Stanisław (1869-1939) profesor prawa, bibliograf, publicysta 12°
- ESTREICHER Karol Józef (1827-1908) bibliotekarz, bibliograf, krytyk 12°
- DOMAŃSKA Antonina (1853-1917) powieściopisarka 12°
- STEHLIK Zygmunt (1829-1864), rzeźbiarz i kamieniarz 12°
- STEHLIK Edward (1825-1888), rzeźbiarz, kamieniarz, konserwator zabytków 12°
- RÓŻYCKI Ludomir Aleksander (1883-1953) kompozytor 12°
- BURZYŃSKI Piotr (1819-1879) profesor prawa 12°
- KOPFF Konstanty (1803-1868) rysownik, kopista 12°
- MORELOWSKI Julian Feliks (1850-1916) prawnik, publicysta 12°
- RADWAN Józef Zygmunt (1887-1977) wiceprezes Głównej Komisji ziemskiej, minister, sędzia 13°
Uwagi
„Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973: WEROWSKI Ignacy Józef Andrzej (2 VIII 1783 Wilno - 8 VIII 1841 Warszawa), aktorBył synem Benedykta W. i Julianny z Grabowskich, bratem=> Domiceli Nowińskiej i => aktorki Pauli, ojcem => Emilii W. Ukończył szkoły pijarskie w Wilnie. Debiutował 1 VII 1802 w zespole M. Każyńskiego w Mińsku Litewskim w roli Ryszarda („Henryk VI na łowach"), uczestnicząc w wyprawach zespołu, m.in. do Moskwy (1803), Grodna (1803) i Witebska (1805). W końcu 1805 przeniósł się z tym zespołem do Wilna; w 1807 brał udział w występach w Petersburgu. W 1808 ożenił się w Mińsku Litewskim z Julią Paoli. W 1808-13 przypuszczalnie grał w Mińsku Litewskim. Od 1 VII 1813 ponownie występował w t. wileńskim. 13 VII 1815 debiutował w t. Narodowym w Warszawie w tyt. roli Otella. Zaangażowany, pracował odtąd stale w T. Narodowym uczestnicząc również w jego wyprawach: do Płocka (1823) Poznania (1817, 1823, 1824) i Kalisza (1823, 1824). Od 27 VII 1821 do 16 III 1822 występował gościnnie w Wilnie jako partner J. Ledóchowskiej, z którą łączył go wieloletni związek, słynny w owych czasach. Po raz ostatni wystąpił 20 IV 1841 w „Korsykance”, przechodząc na emeryturę, „którą gdy otrzymał, tejże samej nocy po zabawie z kolegami życie zakończył” (K. Skibiński). Pochodził z ustosunkowanej rodziny lit.; jego ojciec przyjaźnił się z W. Bogusławskim. On sam również cieszył się trwałą przyjaźnią Bogusławskiego. Należał do loży wolnomularskiej Świątynia Izis. Inteligentny, wykształcony, interesował się reformą F. Talmy i stosował jej zdobycze w swojej działalności aktorskiej. Wg K. Wójcickiego „nadzwyczaj był troskliwym w studiowaniu roli sobie powierzonej: po zbadaniu głównych rysów charakteru poszukiwał kostiumu odpowiedniego, ażeby i zewnętrzną postacią wiernie oddać właściwą postać.” Był wysoki, dobrze zbudowany, miał wyrazistą twarz o regularnych rysach, duże oczy i bardzo silny, niski głos. „Drżały deski teatralne pod jego stopami - twierdził Wójcicki - bo jak wzrostem górował wielu, tak postawą całą do ról bohaterskich stworzony.” Swoją reputację zawdzięczał wybitnym rolom w klasycznej tragedii. Grał tyt. rolę w „Cynnie”, Rodryga („Cyd"), Kuriacjusza („Horacjusze"), Egista („Agamemnon"). Występował również w pol. tragediach klasycznych, m.in. w tyt. rolach w „Zbigniewie” i „Bolesławie Wtórym”. W tragediach Szekspira grał tyt. role Hamleta i Otella. W późniejszych latach zasłynął w różnego rodzaju dramatach. „Umiał on głos swój, nawykły do silnej deklamacji tragedii klasycznej, w dramatach miękczyć i urobić w rzewność” (Wójcicki). Stąd sukcesy w takich rolach, jak np. Nieznajomy („Nienawiść ludzi i żal"). Największą popularność zyskały mu jednak postacie budzące grozę w repertuarze preromantycznym. „Jedno spojrzenie, ruch, słowo zdradzają jego wewnętrzny charakter, malują się najdobitniej w rysach twarzy zimnego zbrodniarza. Dreszcz i przerażenie obejmują widza, skoro głos jego lub śmiech zagrają mu na ustach” - pisano w „Pamiętniku Sceny Warszawskiej”. Był pierwszym w Polsce wykonawcą roli Lorda Rutwena w słynnej dramie „Upiór”. W Warszawie odegrał ją 6 IV 1821 wstrząsając widownię „wzrokiem i składem twarzy"; „jego mowa, jego poruszenia, mimika twarzy nade wszystko odpowiadają wyobrażeniom, jakie temu wyrazowi upiór towarzyszy"- stwierdzono w prasie warszawskiej. W Wilnie grał tę rolę 23 IX 1821. Wedle wszelkiego prawdopodobieństwa na widowni znajdował się wtedy A. Mickiewicz i w związku z tym przyjmuje się, że kreacja W. mogła oddziałać na powstanie „Dziadów”. Jest rzeczą pewną, że w środowisku młodzieży wil. W. był wysoko ceniony. E. Odyniec, który w Genui oglądał wespół z Mickiewiczem włos. aktorów, napisał w 1830, że „z Werowskim lub Ledóchowską żaden ani się równać nie może”. Podziwiany przede wszystkim w tragediach i dramach, występował również z powodzeniem w „wyższej komedii”. Grał m.in. trzy role fredrowskie: Rotmistrza („Damy i huzary"), Orgona („Lisi") i Szambelana („Pan Jowialski"). Nadto występował niekiedy w operach. Na marginesie właściwej działalności trudnił się pracą pisarską. Przełożył na pol. kilka utworów dram., wydał własną powieść „Piotr z Kempy”. Zapalony kolekcjoner, zgromadził największy podówczas zbiór pol. utworów dram. w liczbie ok. 4000 druków i rękopisów. Po jego śmierci zbiór ten zakupiła Biblioteka Ordynacji Zamoyskich w Warszawie; jego resztki znajdują się obecnie w Bibliotece Narodowej pod sygn. BOZ 969-1045.
„Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.81923.2
„Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.81927.1
Nekrolog w „Kurierze Warszawskim” 210/1841, 212/1841 http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/editions-content?id=33643 (za: A. Tyszka, Nekrologi Kuriera Warszawskiego): Ignacy WEROWSKI znakomity i zasłużony artysta dramatyczny; ur. 1783 w Wilnie, zm. 8 VIII 1841 w Warszawie, odpr. 10 VIII 1841 z kapl. Bernardynów na cm. Powązkowski, gdzie poch. został obok matki i żony
Polski Słownik Biograficzny t. 23 str. 349: psb.20239.9
sw.469223 Akt zgonu: Warszawa św. Jan (obecn. m. Warszawa), 385/1841 [indeks na http://geneteka.genealodzy.pl/] http://metryki.genealodzy.pl/metryka.php?ar=8&zs=9233d&sy=515&kt=3&plik=382-387.jpg [podgląd]
|
|