Sejm-Wielki.pl [start]
M.J. Minakowski, Genealogy of the Descendants of the Great Sejm
Zaloguj się contact
Name Surname: 

M Juliusz Andrzej Osterwa (ID: cz.I002569)

Koligacja (szukanie pokrewieństwa) z: najkrótsza linia przodkowie
n.p. Mieszko I, Czesław Miłosz, Maria Skłodowska-Curie, Karol Wojtyła, Bronisław Komorowski, Marek Minakowski
Małżonek potomka uczestnika Sejmu Wielkiego
Ranking WGM: 102.766 (top 9%), Liczba łóżek od MJM: 19 [wyłącz kolorowanie] [?]

zdjęcia z Album.Wielcy.pl:

dodaj nowe zdjęcie


bohater Czy wiesz kto to jest (1938), bohater PSB i Wiki, człowiek teatru, znani aktorzy

ilustracja

Rodzice

ilustracja
 
Przodkowie: drzewo "16"drzewo "32"drzewo "64"

pradziadkowie ?    ?    ?    ?
&    &    &    &
?    ?    ?    ?
|    |    |    |
8 | 9    10 | 11    12 | 13    14 | 15
|    |    |    |
dziadkowie ? ?    Zaloguj się
?1830-
   Zaloguj się
?1830-
|    |    |    |
4    5    6    7



 


|    |
rodzice Franciszek Maluszek
1836-1905
   Katarzyna Wiśniowska
1857-1901
|    |
2    3



|
Juliusz Andrzej Osterwa, bohater Czy wiesz kto to jest, 1885-1947

śluby i dzieci, wnuki, i do prawnuków

ilustracja
  • żona (ślub: dnia 14 III 1912, Warszawa, par. św. Krzyża (obecn. m. Warszawa), ): Zaloguj się, bohater PSB 1887-1929 , (Rodzice : Zaloguj się ?1860- & Zaloguj się ?1860-) , dzieci
    1. Ż Zaloguj się bohater Wiki 1914-1989
       & Zaloguj się ?1900-
  • ilustracja
  • żona (ślub: dnia 30 VI 1937): Matylda Maria F ks. Sapieha-Kodeńska z Krasiczyna h. Lis, (linia: Adam Czartoryski 3.662.329) 1906-1983 , (Rodzice : Paweł Jan Piotr ks. Sapieha-Kodeński z Krasiczyna h. Lis, poseł na Sejm Krajowy Galicji 1860-1934 & Mathilde Paula Eleonora zu Windisch-Grätz 1873-1968) , dzieci
    1. Ż Maria Tadea Dorota bohater Wiki , (linia: Adam Czartoryski 3.662.329) , (linia: Aleksander Lubomirski 15.105.633) , (linia: Aleksander Sapieha 15.105.929) , (linia: Antoni Jabłonowski 8.192.168) , (linia: Eustachy Sanguszko 3.662.583) , (linia: Franciszek Sapieha dw.14737) , (linia: Hieronim Sanguszko dw.9286) , (linia: Ignacy Potocki 15.105.440) , (linia: Jan Potocki 1.93.6) , (linia: Jerzy Potocki 2.503.120) , (linia: Józef Czartoryski 3.662.559) , (linia: Józef Lubomirski 15.105.503) , (linia: Stanisław Jabłonowski 8.192.181) , (linia: Stanisław Potocki 15.105.444) 1942
       & Jacek Bronisław Czekaj 1942-2008 dzieci
  • Rodzeństwo, bratankowie lub siostrzeńcy/bratanice lub siostrzenice

    1. **Juliusz Andrzej Osterwa**
    2. M Zaloguj się ?1890-
      □  & Zaloguj się ?1890-

    Stryjowie lub wujowie oraz ciotki, i kuzynki

    1. Ż Katarzyna Wiśniowska 1857-1901
      ■  & Franciszek Maluszek 1836-1905 dzieci | M Juliusz Andrzej Osterwa 1885-1947| M Zaloguj się ?1890- |

    Najbliżsi sławni ludzie (wg kryterium PSB)

    W stopniach ° wyrażona liczba ogniw w łańcuchu, w którym każda następna osoba jest dzieckiem, rodzicem lub małżonkiem poprzedniej;
    wersja pełna (przy opłaconym abonamenice) pokazuje wykres powiązania; w wersji darmowej kliknięcie prowadzi do strony o danej osobie.

    1. OSTERWINA Wanda (1887-1929) aktorka
    2. SAPIEHA Adam (1828-1903) polityk galicyjski
    3. SAPIEZYNA Jadwiga (1806-1890) filantropka
    4. SAPIEHA Leon (1803-1878) marszałek Sejmu Krajowego
    5. SAPIEHA Władysław Leon (1853-1920) ziemianin, działacz społeczny, poseł
    6. SANGUSZKO Władysław Hieronim (1803-1870) polityk konserwatywny
    7. SAPIEHA Adam Stefan (1867-1951) kardynał
    8. SANGUSZKOWA Izabela (1808-1890) filantropka, działaczka społeczna
    9. SANGUSZKO Roman Damian (1832-1917) ordynat zasławski, kolekcjoner
    10. STADNICKI Adam Zbigniew Leon (1882-1982) ziemianin, leśnik, działacz polityczny, poseł na sejm RP
    11. SAPIEHA Andrzej Józef (1894-1945?) ziemianin, emisariusz AK
    12. LUBOMIRSKI Henryk (1777-1850) działacz polityczny, kurator literacki, mecenas sztuki
    13. SANGUSZKO Eustachy Erazm (1768-1844) generał, poseł, hodowca koni
    14. SANGUSZKOWA Klementyna Maria (1780-1852) filantropka
    15. SAPIEŻYNA Anna Jadwiga (1772-1859) ziemianka
    16. SAPIEHA Aleksander Antoni (1773-1812) przyrodnik, podróżnik, polityk
    17. SAPIEHA Leon (1883-1944) ziemianin, podróżnik, poseł
    18. SANGUSZKO Paweł Roman (1834-1876) ziemianin
    19. SANGUSZKO Eustachy Stanisław (1842-1903) marszałek krajowy, namiestnik Galicji
    20. SANGUSZKO Hieronim Janusz (1743-1812) generał, wojewoda wołyński

    Uwagi

    • „Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973:

      OSTERWA Juliusz, właśc. Julian Andrzej Maluszek (23 VI 1885 Kraków - 10 V 1947 Warszawa), aktor, reżyser, dyr. teatru
      Był synem Franciszka M., woźnego w magistracie krak., i Katarzyny z Wiśniowskich, akuszerki, mężem => Wandy O., ojcem aktorki Elżbiety O. Wedle niejasnych pogłosek miał być synem księcia. Wzrastał w biedzie, wcześnie osierocony tułał się po krewnych. Gimnazjum św. Anny w Krakowie porzucił nie otrzymawszy promocji do maturalnej klasy ósmej. Z braku innych środków utrzymania znalazł się we wrześniu 1904 w zespole T. Ludowego w Krakowie. Debiutował 1 X 1904 w roli Jańcia („Jojne Firułkes"); od chwili debiutu przyjął na stałe pseud. Juliusz Osterwa, podsunięty przez przyjaciela z ławy szkolnej, L. Schillera, którego rodzice w 1901-03 pomagali sierocie. Urodziwy, zgrabny, pomysłowy miał szczęście współzawodniczyć w zespole K. Gabryelskiego z wybitną młodzieżą aktorską. Na drugi swój sez. został zaangażowany przez L. Solskiego do T. Miejskiego w Krakowie. W tym czasie wybił się jako parodysta w kabarecie „Zielony Balonik”, zaprzyjaźnił się z artystyczną cyganerią. W sez. 1906/07 był ulubieńcem publiczności w t. poznańskim, tu debiutował jako reżyser wystawiając „Horsztyńskiego”. Dzięki Czartoryskim został wówczas wprowadzony w środowisko zamożnego ziemiaństwa, które umożliwiło mu wyjazdy zagraniczne. Od września 1907 do lutego 1909 grał w t. wil., odbył dłuższą podróż (Niemcy, Szwajcaria, Włochy). Opuściwszy Wilno nie grał przez pół roku, bawił w ziemiańskim dworze na Wołyniu. Potem znów ruszył w podróż (Austria, Niemcy, Francja, Grecja, Kreta, Konstantynopol, Odessa). W jesieni 1909 był na występach gościnnych w Poznaniu, przez kilka tygodni studiował działalność teatrów berlińskich, w styczniu 1910 występował gościnnie w Krakowie. Ściągnięty przez L. Śliwińskiego do zespołu farsy warsz., od lutego 1910 zdobywał w stolicy nadzwyczajną popularność w postaciach wesołych uwodzicieli i lirycznych młokosów; w 1912 rola Księcia Reichstadtu w „Orlątku” rozsławiła go na cały kraj. Odtąd miał już pozostać jednym z najlepiej opłacanych aktorów w Polsce. Osiągnąwszy mistrzostwo w zakresie lekkich amantów skierował swe aktorskie i reżyserskie ambicje ku dramatowi, a zapędy reformatorskie przeciwko „złu w teatrze”. Poślubiona 14 III aktorka, Wanda Malinowska, ofiarnie i inspirująco towarzyszyła „utrudniającemu sobie życie marzycielowi”. W marcu 1912 przeniósł się do T. Rozmaitości. W 1913 bezskutecznie próbował umożliwić debiut teatralny S. Żeromskiemu i wystawić jego „Sułkowskiego” w T. Wielkim. W lipcu 1914 grał gościnnie w Pradze, po polsku, wśród czeskich partnerów; podjęcie gościnnej reżyserii w Pradze udaremnił wybuch wojny światowej.
      Pierwszy sez. wojenny spędził w T. Rozmaitości (prócz kilku występów w Kijowie). Popisem reżyserskim w „Weselu” (6 III 1915) otworzył sobie wtedy drogę do kierownictwa artyst. T. Rozmaitości. Nominacji jednak nie doczekał, jako poddany austr. został 4 VII 1915 deportowany do Samary nad Wołgą. Wespół z W. Drabikiem obmyślał tu widowiska dla t. w przyszłej, wyzwolonej Warszawie. Wezwany przez A. Szyfmana do T. Polskiego w Moskwie, wystawił z Drabikiem „Wesele” (8 III) i „Bolesława Śmiałego” (11 V 1916). W Moskwie poznał osobiście A.J. Tairowa i K.S. Stanisławskiego, zwiedził siedzibę I Studia T. Artystycznego. Tu dostrzegł urzeczywistnioną część reformatorskich mrzonek, jakie wyniósł jeszcze z kręgu krak. cyganerii, a sprecyzował sobie w kształcie „małego, intymnego teatru” pod wpływem Kleines Theater w Berlinie i innych scen widzianych w podróżach. W sierpniu 1916 przeniósł się z żoną, S. Jaraczem, W. Drabikiem i M. Tarasiewiczem do Kijowa, gdzie objął kierownictwo artyst. T. Polskiego pod dyr. F. Rychłowskiego, dużo reżyserował („Wesele”, „Bolesław Śmiały”, „Odprawa posłów greckich”, „Książę Niezłomny”, „Sułkowski”, „Kordian”, „Noc listopadowa”, nie licząc komedii), do popisowych ról dołączył tyt. w „Fircyku w zalotach”, „Księciu Niezłomnym”, „Sułkowskim”, „Kordianie”. Od 21 IV do 30 VI 1918 przewodził grupie aktorskiej, która oderwawszy się od zespołu Rychłowskiego dawała przedstawienia w klubie „Ogniwo"; nazywano ją „komuną Osterwy”. Było to „zamierzenie zniecierpliwionego marzyciela: uprościć dekoracje, grać tylko polski repertuar, nie reagować na oklaski, podzielić między aktorów prace gospodarcze, administracyjne, nawet część technicznych, decyzje podejmować większością głosów w całej grupie, żadnych intryg, zazdrości i innych paskudnych grzechów dotychczasowego teatru” (J. Szczublewski: „Żywot Osterwy"). Z Kijowa wrócił do Warszawy (10 VIII 1918) i przez jedenaście miesięcy pracował u Szyfmana w T. Polskim i T. Małym. W jego reżyserii Warszawa po raz pierwszy ujrzała „Księcia Niezłomnego”, wyzwolenie Polski w listopadzie 1918 powitał sugestywną postacią Konrada w „Wyzwoleniu”. Zniechęcony poziomem zespołowego wykonania „Księcia Niezłomnego” i „Wyzwolenia” postanowił wybrać własną drogę do zapowiadanego przez L. Schillera Teatru Ogromnego: stworzyć w Warszawie teatr skromny, przez kilka lat wychowywać zespół, a wystawiać sztuki z wielkiego repertuaru dopiero wtedy, gdy wystarczy odpowiedzialnych wykonawców. Siedzibę dla swojego zespołu otrzymał w Salach Redutowych T. Wielkiego. 29 XI 1919 prapremierą „Ponad śnieg” inaugurował tu pierwsze w Polsce laboratorium teatralne, nazwane Redutą. Prowadził je przy pomocy M. Limanowskiego, z początku jako filię T. Rozmaitości, do którego przeniósł się 1 VII 1919 na etat aktora, reżysera i kierownika artyst. Reduty. Od 1 IX 1921 Reduta działała jako samodzielna działówka aktorska, wkrótce powiększona o Instytut Reduty, tj. szkołę teatralną. Była skrzyżowaniem teatru, komuny artyst., otwartego na oścież domu kultury i hermetycznej akademii umiejętności teatralnych. Wystawiała wyłącznie sztuki polskie, za cel postawiła sobie odszukanie polskiego oblicza teatru, wykształcenie artystów ofiarnych i bezinteresownych, a z czasem zaszczepienie swoich idei i metod w ośrodkach teatr. całego kraju. Po etapie realizmu („Ponad śnieg”, „W małym domku”, „Pomsta") O. przeprowadził z Limanowskim zespół przez inne doświadczenia, od symbolizmu po ekspresjonizm („Papierowy kochanek” 12 V 1920, „Balwierz zakochany” 14 VII 1921, „Ulica dziwna” 23 II 1922). Rozpoczęto również etap misteryjny („Judasz” K. Tetmajera 23 V 1922, „Pastorałka” i „Wielkanoc” w opracowaniu i reżyserii L. Schillera, który przyłączył się w 1922 do kierownictwa Reduty). Do wielkiego repertuaru narodowego Reduta jednak nie doszła. W czerwcu 1923 na dwa lata O. objął kierownictwo artyst. T. Rozmaitości; w kierowaniu Redutą wyręczał się wtedy Limanowskim i Schillerem. Z zespołem T. Rozmaitości (którego gmach spalił się w 1919) wystawił na scenie T. im. Bogusławskiego w swojej reżyserii „Zemstę”, a także „Ptaka” i „Orlątko”. W maju 1924 po likwidacji sceny w Salach Redutowych wysłał zespół Reduty w pierwszy objazd po kraju z czterema sztukami. Na cały sez. 1924/25 zawiesił scen. działalność Reduty pozostawiając tylko Instytut. 4 X 1924 inaugurował „Mazepą” przedstawienia w T. Rozmaitości, który na jego wniosek przybrał wówczas nazwę T. Narodowy, nawiązując do najdawniejszej tradycji tej sceny. W tymże sez. reżyserował „Uciekła mi przepióreczka” (27 II 1925) sam występując w roli Przełęckiego. Zrażony trudnościami ze strony władz miejskich i opozycją zespołu, w maju 1925 podał się w T. Narodowym do dymisji. W lecie dokonał translokacji Reduty i Instytutu Reduty do Wilna. Tu całkowicie poświęcił się organizowaniu dużego zespołu, który stałą scenę miał w wileńskim T. na Pohulance, a w akcjach objazdowych obsługiwał cały kraj. Z „Weselem” i „Przepióreczką” złożył wizytę na Łotwie (29 XI-4 XII 1925). Po remoncie sceny i widowni otworzył 23 XII „Wyzwoleniem” T. na Pohulance, sam reżyserując i grając Konrada. W ciągu 1926 zespół opracował 24 premiery, dotarł do 50 miast w Polsce, w tym do jedenastu miast z plenerowym widowiskiem „Księcia Niezłomnego”. W 1927 to samo widowisko ujrzało 60 miast, w 1928 na scenach 50 miast Reduta wystawiła „Sułkowskiego”. Już po 900 dniach Reduty wileńskiej bezprzykładna akcja pod kier. O. dała w wyniku 1500 przedstawień w 173 miastach. Poza Redutą O. grywał w tym czasie rzadko: w czerwcu 1926 dał 12 gościnnych występów w T. Narodowym w Warszawie, w lipcu serię występów we Lwowie; w następnym roku odwiedził tylko Lwów i Łódź (Konrad w „Wyzwoleniu"). Dopiero w 1929 na dłużej opuścił Redutę dla 67 występów w T. Narodowym w Warszawie i dwu tygodni w Łodzi (z „Fircykiem” oraz „Sułkowskim"), głównie dla spłacenia długów, w jakie zabrnął w Reducie. Po premierze „Przepióreczki” przez prawie pięć lat do swego repertuaru dodał tylko jedną nową rolę, powtarzał i swoim zwyczajem przetwarzał trzynaście dawnych, najczęściej Fircyka i Przełęckiego, ale za to żaden ze znakomitych aktorów pol. tego czasu nie docierał do tylu małych miast, żadnemu nie towarzyszyła tak sprawna trupa objazdowa. W jednym tylko roku 1929 O. przeszedł w roli Przełęckiego przez sceny i scenki dziewięćdziesięciu miast, wykorzystując tę podróż do misjonarskiego szerzenia redutowej idei i redutowego obyczaju. W grudniu 1928 zaczął przygotowywać wyjazd do Stanów Zjednoczonych na trzysta dni tournee z zespołem Reduty, wzmocnionym takimi aktorami jak: L. Solski, J. Leszczyński, K. Junosza-Stępowski, J. Węgrzyn.
      Śmierć Wandy Osterwiny 22 I 1929 załamała jego energię, opóźniła plany amerykańskie, kwietniowy pobyt w sanatorium pod Dreznem całkowicie je zniweczył. Latem 1929 oddał T. na Pohulance zespołowi A. Zelwerowicza, zmniejszył zespół Reduty i Instytut do małej grupy objazdowej. W styczniu 1930 ponownie zamieszkał w Warszawie i zaczął długą serię występów. W T. Nowym grał Nieznajomego w „Magii”, w T. Narodowym tyt. postać w „Don Juanie” T. Rittnera (łącznie 80 wieczorów z rzędu). 31 VII skończył trzymiesięczny objazd po kraju z „Magią” w zespole redutowym, w sierpniu po raz pierwszy od dziesięciu lat miał czas i pieniądze na miesięczny urlop. W sez. następnym dał 150 przedstawień „dla mamony” w Warszawie, ponad 100 w objeździe. Nastąpiły: przemęczenie i depresja, nieudana reżyseria „Spisku koronacyjnego” (z „Kordiana") w T. Narodowym. 1 IV 1931 otworzył Instytut Reduty w Warszawie, w podziemiach gmachu przy ul. Kopernika 36-40. Na przekór życzliwym ostrzeżeniom przyjaciół i wbrew rozsądnej kalkulacji zaczęły się wówczas dzieje tzw. Trzeciej Reduty, za prywatne pieniądze O. zarobione występami w komediach i farsach. W sez. 1931/32 odbył prawie miesięczne występy w Wilnie i takież w Krakowie, gdzie grał Księdza Piotra w „Dziadach”, Konrada w „Wyzwoleniu”, tyt. rolę Fircyka; w murach Uniw. Jagiell. miał wykład pt. „Teatr nowy”. W Warszawie 56 wieczorów poświęcił występom w farsie, odbył 56 turniejów aktorskich w T. Narodowym z Solskim i Węgrzynem w „Don Carlosie”, jednocześnie w „bez-scennej” salce Instytutu zajmował się wznowieniem przedstawień pod kryptonimem „pokazów”. Od 1 IX 1932 objął dyrekcję T. im. Słowackiego w Krakowie, nie przestając kierować Redutą działającą w Warszawie pod opieką Limanowskiego. W Krakowie otworzył sez. „Fantazym”, święto niepodległości uczcił premierą „Sułkowskiego”, wznowił „Wesele”, „Wyzwolenie”, „Księcia Niezłomnego” wystawił na dziedzińcu wawelskim; przedstawienia dla młodzieży włączył trwale do zajęć w szkołach. W Jugosławii pertraktował w sprawie współpracy teatr. Krakowa z Belgradem. Urzeczywistniał letnią wymianę zespołów i sztuk między Krakowem i Lwowem, agitował za utworzeniem generalnej dyrekcji teatrów Lwowa, Krakowa, Wilna i Poznania. 31 VIII 1935, po trzecim sez., zrezygnował z dyrekcji w Krakowie, zniechęcony pracą ponad siły i bez nadziei na utrwalenie obyczajów redutowych.
      Wiosnę 1935 przeżył w stanie depresji; obok niepowodzeń krak. spiętrzyły się kłopoty z Redutą i dramatyczne przeżycia osobiste. Po czerwcowej serii warsz. sukcesów w „Wyzwoleniu” (8-24 VI 1935, T. Polski), sierpniowej podróży przez Włochy i Austrię wrócił do Instytutu Reduty, tu gorączkowo czynny do wybuchu wojny jako animator wielotorowej krzątaniny Instytutu, reżyser, aktor, kierownik objazdów z „Przepióreczką” (1 V-5 VII 1938), „Powrotem Przełęckiego” (30 VI - 27 VII 1939), patron Teatru Szkolnego, projektant trzeciej z rzędu struktury Reduty. W Instytucie Reduty wystawił w 1936 premierę „Pierścienia wielkiej damy” (sam grając Szeligę od 26 III do 30 V), wznowił „Przepióreczkę” (150 przedstawień zakończonych 22 III 1939). Nadto gościnnie reżyserował i grał w T. Narodowym w Warszawie: „Przepióreczkę” (listopad-grudzień 1935), „Wielką miłość” (81 występów od lipca 1936), „Sułkowskiego” (23 występy, w listopadzie i grudniu 1936), „Powrót Przełęckiego”. 30 VI 1937 poślubił Matyldę Sapieżankę. Ostatnią większą podróż odbył na statku „Batory” w kwietniu 1939 z Gdyni na Morze Śródziemne, do Włoch, Trypolisu i Ceuty, „wyspy Księcia Niezłomnego”.
      Straciwszy trzecią siedzibę Reduty, zburzoną w czasie oblężenia Warszawy, i własne mieszkanie, przeniósł się 8 XII 1939 do Krakowa. Tam przeżył czas okupacji przedzielając go dłuższymi pobytami na wsi: we dworze Popielów w Ściborzycach (1940-42) i w zamku Stadnickich w Nawojowej (1943-44). Uczył wymowy w krak. seminariach duchownych, często recytował konspiracyjnie w domach przyjaciół i znajomych. Większość tego okresu spędził zapisując rozważania nad językiem pol., przyszłym ustrojem i organizacją życia w wyzwolonej Polsce, strukturą i szczegółową regułą Dali i Genezji (bractw teatr., jakie zamierzał powołać po likwidacji Reduty). Opracował teksty własnej wersji „Antygony” Sofoklesa i „Hamleta”, dwa zeszyty „Wspomnień” (od dzieciństwa do 1905), prowadził regularnie diariusz, prywatnie udzielał lekcji wymowy. Chyba w kwietniu 1944 otrzymał tajną nominację na przyszłego dyr. T. im. Słowackiego w Krakowie, której po wyzwoleniu nie ujawnił. Reżyserował „Przepióreczkę” inaugurującą po wojnie 14 II 1945 T. im. Słowackiego, schorowany wrócił do roli Przełęckiego. W T. Wojska Polskiego w Łodzi gościnnie reżyserował „Fantazego” (19 VI 1945). Na wezwanie Szyfmana przeniósł się 18 XI na pół roku do Warszawy i wystawił „Lillę Wenedę” na otwarcie T. Polskiego. Podtrzymywany zastrzykami, 74 razy grał Ślaza i reżyserował „Papugę”. W maju 1946 objął z trudem uzyskane stanowisko dyr. t. krakowskich (trzy sceny: T. im. Słowackiego, dwie w T. Starym). 13 X otrzymał nominację na dyr. Państw. Szkoły Dramatycznej w Krakowie. Ostatni raz na scenie wystąpił 25 XI 1946 w „Fantazym” w T. im. Słowackiego, ostatni raz w t. był 2 II 1947. Przewieziony do lecznicy rządowej w Warszawie, zmarł na raka żołądka; pochowany w Krakowie na Salwatorze. Był jednym z najświetniejszych i najbardziej wszechstronnych aktorów w dziejach t. polskiego. Głośny w gimn. imitator i parodysta, znalazł się w t. przypadkowo. Przez nikogo nie polecany i nie szkolony, od razu „z przyrodzonych obdarowań wnosił w grę całe wstępne wyrobienie aktorskie: nienagannie postawiony głos, wyraźną dykcję, poczucie scenicznej przestrzeni, grację ruchów”, nadto „harmonijną budowę ciała, urodę twarzy, zgrabność salonowego panicza, elektryczność w żyłach” a „przy tych powabach dla wzroku i słuchu - urok psychiczny” (A. Grzymała-Siedlecki, „Teatr i Film” 1957 nr 2). „Czarującym chłopcem” pozostał do trzydziestego siódmego roku życia. „Czarującego studenta” w „Ptaku” miał w repertuarze do pięćdziesiątego roku życia, kiedy przy wzroście 170 cm, mimo nieznacznej skłonności do tycia utrzymał jeszcze wagę 71 kg, sprawność gimnastyczną, a w roli Fircyka prawie taką lekkość i grację jak w latach 1916-22, kiedy stworzył swoją galerię lekkoduchów i pierrotów. Od łatwych wcieleń wyżej cenił ryzykowne zdobywanie postaci, które stawiały opór jego środkom i warunkom. Do Sułkowskiego wracał pięciokrotnie, Fernanda w „Księciu Niezłomnym” pokazał w czterech wersjach, Konrada z „Wyzwolenia” przetworzył trzykrotnie. Te trzy role - symbole przypisano mu obok Fircyka, kreacji z drugiego końca jego skali aktorskiej. Pośrodku tej skali znalazł się docent Przełęcki, zawrotnie trudne zadanie, przenikliwie stworzone przez Żeromskiego dla wirtuozerskich możliwości wykonawczych O. i jego psychicznych dyspozycji (przywódca, czarodziej, amant, apostoł, mężczyzna o zniewalającym wdzięku). Wszystkim wybitnym wcieleniom O. wspólna była programowa naturalność, ale zawsze kunsztowna i komponowana. Wzrastał w instynktownym antydeklamatorstwie (przeciw M. Tarasiewiczowi), nie wstydził się rzetelnej aktorskiej roboty (wielbił K. Kamińskiego), wcześnie wywalczył dla siebie warunki, w których mógł dobierać sobie role i solidnie je opracowywać. W całej karierze grał tylko ok. 250 ról: ok. 130 w pierwszych trzech latach, 90 do końca 1918 i zaledwie 28 w dwudziestoleciu międzywojennym. Pozostał aktorem Wyspiańskiego, decydująco zaważył na powodzeniu sztuk Żeromskiego i Szaniawskiego, wszakże najszerzej wypowiedział się w repertuarze Słowackiego. Dojrzałość reżyserską osiągnął po kilku sztukach i przed ukończeniem trzydziestego roku życia. W trzy lata później był najsprawniejszym pol. reżyserem, lecz od 1925 nie miał już szans współzawodnictwa z inscenizacjami L. Schillera. Miewał wielkie pomysły inscenizatorskie, lecz prawdziwie wielki był w „reżyserii ukrytej”, w prowadzeniu aktorów, nieraz dostrzegalnym tylko dla oka dobrego znawcy. Tę dziedzinę swej działalności traktował z wielką skromnością. W Reducie, która stała się przede wszystkim teatrem reżyserów, swoje słynne prace reżyserskie wykonał prawie anonimowo, przy czym z reguły połowę zasług oddawał Limanowskiemu za przeprowadzenie wykonawców przez wstępne stadium analityczne. Mimo to w środowisku fachowym zdawano sobie sprawę z jego zasług, niejednokrotnie mówiono o „absolutnym słuchu reżyserskim” O.; aż genialność przyznał mu A. Zelwerowicz w reżyserskim prowadzeniu aktorów. Z biegiem czasu wytworzyła się opinia, że Schiller jest największym pol. inscenizatorem, a Osterwa największym reżyserem. Reformatorska pozycja O. jest sporna. Jego program przemiany teatr. był za szeroki i zbyt głęboko sięgający, by chociaż w części mógł doczekać się wykonania za życia O.; to, co dzięki Reducie weszło do ogólnej praktyki w kraju, znaczyło wiele, jednak w programie O. stanowiło tylko margines. Wiedząc, że na subwencje liczyć nie może, bardziej z konieczności niż z przekonania wymyślał kolejne modele zespołu, któremu trwałość i twórczą wydajność zapewnić miały wzory klasztorne, a cnota pokory - zastąpić gaże. Klęski ponosił już w prototypach, o upowszechnieniu modelu nie mogło być mowy. Do końca życia szukał wyjścia z kręgu „niemożności”, nie pozwalał jednak nazywać siebie reformatorem. Reformę teatru uważał za „bezsens”. „Teatr współczesny - twierdził - jest przeżytkiem, jakim był Stary Zakon”. Wszelako „Chrystus nie był reformatorem, tylko twórcą Nowego Zakonu - nie odrzucając Starego”.

      „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.16742.1
      „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.41621.4
      Polski Słownik Biograficzny t. 24 str. 466: psb.21148.1
      Polski Słownik Biograficzny t. 24 str. 471: psb.21149.4
      Baza Jerzego ks. Czartoryskiego - cz.I002569
      S. Łoza, Czy wiesz kto to jest, Warszawa 1938 - loza.3081
      n.62266a Nekrologia Minakowskiego (62266)

    źródła:
    - ślub 1: Akt małżeństwa: Warszawa św. Krzyż (obecn. m. Warszawa), rok 1912, nr aktu 108 [indeks na http://geneteka.genealodzy.pl/] http://metryki.genealodzy.pl/metryki.php?op=kt&ar=1&zs=0158d&sy=1912&kt=2 [podgląd]
    - pogrzeb: http://www.grobonet.com
    ...

    Baza danych na stronach www.sejm-wielki.pl to drobny wycinek Wielkiej genealogii Minakowskiego, sięgającej średniowiecza, zawierającej ponad 1.200.000 osób nawzajem skoligaconych, w tym znaczną część sławnych Polaków wszystkich epok; więcej na ten temat na Wielcy.pl .
    Baza jest uzupełniana codziennie
    — bardzo proszę o nadysłanie uzupełnień na adres mj@minakowski.pl . Z góry dziękuję!


    Serwisowi Sejm-Wielki.pl patronuje Stowarzyszenie Potomków Sejmu Wielkiego, działające pod patronatem Marszałka Sejmu RP.

    Znani: literaci, malarze, muzycy, aktorzy, dziennikarze, odkrywcy, historycy, wojskowi, filozofowie, ludzie Kościoła, prawnicy, politycy: przedrozbiorowi, dziewiętnastowieczni, przedwojenni, powojenni, współcześni, parlamentarzyści II i III RP oraz PRL, uczeni (członkowie akademii nauk): nauk społecznych, nauk biologicznych, nauk ścisłych, nauk technicznych, nauk rolniczo-leśnych, nauk medycznych, nauk o ziemi

    Cytuj: Marek Jerzy Minakowski, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl), wydanie z 28.03.2024.
    © 2002-2024 Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne — Regulamin, polityka prywatności i cookie
    IP: 18.234.232.228